آموزش لینوکس

---

آموزش لینوکس

بسیاری از کاربران کامپیوتر، خواهان آشنایی با لینوکس و فراگیری آن هستند اما از آنجایی که لینوکس (Linux) نسبت به ویندوز پیچیده تر میباشد باید با طرز کار این سیستم عامل قدرتمند آشنا شویم . سرعت، ثبات و سازگاری عواملی هستند که لینوکس را  یک سیستم عامل ارزشمند ساخته اند .لینوکس، سیستم عامل رایگانی است که هسته اصلی آن توسط لینوس توروالدز نوشته شده و سپس گروهی برنامه نویس با استفاده از خصوصیات کدباز آن را توسعه دادند .لینوکس بر روی هر نوع کامپیوتر شخصی با حداقل سرعت  386 مگاهرتز و  4 مگابایت حافظه RAM قابل نصب است .لینوکس دارای نسخه های فراوانی بوده که معروفترین آنها Red Hat و Mandrake و  SuSe   است .  نصب لینوکس نسبتا یک روند آسان دارد و مراحل آن بطور خلاصه ذکر میگردد  . 1- سازگاری سخت افزار سازگاری سخت افزاری مخصوصا برای سیستمهای قدیمی یا سیستمهایی که توسط خود شما بسته شدهاند، اهمیت دارد .البته لینوکس با بیشتر سختافزارهایی که ظرف دو سال اخیر ساخته شده است، سازگاری دارد. شما میتوانید لیست کامل سخت افزارهای سازگار را از آدرس اینترنتی http://www.redhat.com/hardware دریافت کنید . 2- وجود فضای کافی روی هارد دیسک این فضای دیسک باید جدا از فضای دیسک مورد استفاده سایر سیستم عاملهای موجود روی سیستم شما از جمله ویندوز باشد . قبل از شروع نصب یکی از شرایط زیر باید برقرار باشد:  —کامپیوتر شما  باید فضای دیسک پارتیشن بندی نشده کافی برای نصب لینوکس داشته باشد در غیر این صورت باید یک یا چند پارتیشن قابل حذف برای آزاد کردن فضای دیسک مورد نیاز جهت نصب لینوکس داشته باشد .  —شما باید یک پارتیشن با قالب FAT داشته باشید و با استفاده ازروشpartitonless، عمل نصب لینوکس را انجام دهید . لیستی از روشهای نصب و حداقل فضای مورد نیاز بشرح زیر میباشد :  — GNOME Workstation: 700MB  — KDE Workstation: 700 MB  — Server: 1.7GB ): 1.7GBانتخاب کردن تمام موارد — Custom( 3- نصب لینوکس این شما هستید که باید تصمیم بگیرید طبق کدام روش زیر  لینوکس را نصب کنید: الف:CD-ROM ( به شرطی که CD لینوکس و همچنین یک درایو CD-ROM در اختیار داشته باشید، این روش به یک دیسکت راه انداز یا یک CD راه انداز نیاز دارد) قدم بعد .( ب (هارددرایو: به شرطی که فایلهای لینوکس را به صورت کپی شده بر روی هارددیسک خود دارید، در این صورت تنها به یک دیسکت راهانداز نیاز خواهید داشت) قدم بعد.( قدم 4-چگونه میخواهید عملیات نصب را آغاز کنید‚ با توجه به روش نصبی که در قدم 3 انتخاب کردهاید، باید یکی از روشهای زیر را برای شروع برنامه نصب استفاده کنید: الف CD  (راه انداز : اگر سیستم به شما اجازه میدهد تا از طریق درایوCD-ROM ، آن را راهاندازی کنید، میتوانید از CD-ROM لینوکس برای شروع  برنامه نصب استفاده کرده و روش نصب لینوکس را از CD-ROM انجام دهید . ب (دیسکت راه انداز: اگر دیسکت راه انداز در اختیار دارید، میتوانید از آن برای نصب به روش CD-ROM برایCD هایی که راهانداز نیستند یا برای نصب از روی هارددیسک استفاده کنید . قدم 5- کدام نوع نصب برایشما مناسبتر است‚ لینوکس شامل چهار نوع مختلف نصب است که عبارتاند از:  :Workstation —اگر در دنیای لینوکس تازه کار هستید و میخواهید آن را امتحان کنید، این نوع نصب برای شما بسیار مناسب خواهد بود .تنها با پاسخ دادن به تعداد کمی سوال در طول عملیات نصب، میتوانید لینوکس را در مدت زمان اندکی نصب و اجرا کنید .  :Server —این نوع نصب برای کسانی مناسب است که قصد دارند سیستم خود را به عنوان یک سرور لینوکس مورد استفاده قرار داده و از طرفی نمیخواهند درگیر سختیهای پیکربندی سیستم شوند.  :Custom —این نوع نصب، انعطافپذیری زیادی را جهت نصب به شما میدهد @بدین صورت که شما ترتیب رویه پارتیشنها و بستهها و غیره را انتخاب خواهید کرد .نصب Custom بیشتر مناسب افرادی است که آشنایی بیشتری با لینوکس دارند.  :Upgrade —اگر شما یک نسخه از لینوکس را روی سیستمتان دارید و میخواهید آن را بدون صرف وقت زیادی با آخرین بستهها و نسخه کرنل به روز کنید، این نوع نصب برای شما مناسب است . در این قسمت برای نصب لینوکس اماده می شیم.در قسمت بعد طریقه کلی نصب رو توضیح میدیم.این اموزش برای ردهت و فدورا مفید ِ و البته برای بقیه لینوکس ها هم تا حدودی جواب می ده. در ضمن نصب لینوکس یک کار فوق العاده سخت نیست و شما می توانید در کمال ارامش، این کار لذت بخش را انجام دهید.پس از نصب این سیستم عامل،مشاهده می کنید که یک کامپیوتر قدرتمند با قابلیت های فوق العاده سودمند برای اجرای بیشتر کارهای خود با حداقل هزینه در اختیار دارید.(واقعا همین جوریه ها،می تونید امتحان کنید تا خودتون ببینید.) قبل از اون بد نیست با یک سری اصطلاحات و کارای ابتدایی هم اشنا شیم. پارتیشن :(partition)یک پارتیشن بخشی از هارد دیسک است که برای سازماندهی پرونده ها و دایرکتوری ها به کار می رود. برای مثال درایو c: که ویندوز به طور پیش فرض بر روی این پارتیشن نصب شده است. یک پارتیشن می تواند همه یا قسمتی از هارد دیسک را به خود اختصاص دهد.در بیشتر سیستم ها از یک پارتیشن بزرگ به جای کل هارد دیسک استفاده می شود. در عین حال بعضی کامپیوتر ها دارای یک پارتیشن ویندوز ثانویه نیز می باشند که در نصب لینوکس از ان استفاده می شود.به عبارت دیگر باید محلی برای قرار دادن سیستم عامل Linux در کنار windows در کامپیوتر خود در نظر بگیرید.Linux به سادگی در کنار سایر سیستم های عامل قرار می گیرد و حتی می توانید ان را روی همان درایوی که ویندوز خود را نصب کرده اید قرار دهید.این نوع پیکر بندی سیستم را، سیستم راه اندازی دوگانه(dual boot system) می نامند.در این نوع سیستم ها هنگام راه اندازی سیستم شما سیستم عاملی که می خواهید برای راه اندازی کامپیوتر به کار رود را انتخاب می نمایید. قبل از نصب Linux در کنار ویندوز لازم است تا درایو هارد دیسک را برای پذیرفتن ان به ترتیب زیر اماده سازید: 1. یک نسخه پشتیبان از کامپیوتر خود تهیه کنید.فرایندی که در ادامه خواهد آمد روی نصب ویندوز موجود تا ثیری ندارد، ولی در هر شرایطی نباید در باره پرونده های ارزشمند خود ریسک کنید، بنابر این باید یک نسخه پشتیبان از همه پرونده های خود تهیه کنید.برنامه های خوب و متفاوتی برای این منظور موجود است. شدیدا توصیه می شود که قبل از پارتیشن بندی مجدد،از کل محتویات کامپیوتر خود یک نسخه پشتیبان تهیه کنید.چنانچه انجام این کار غیر عملی یا غیر ممکن است،از کلیه پرونده های مهم یک نسخه پشتیبان درست کنید.برای کسب اطلاع و اشنایی با چگونگی تهیه نسخه پشتیبان از کل سیستم یا پرونده های مهم خود به دفترچه راهنمای سیستم خود رجوع کنید. 2. نحوه قالب بندی هارد دیسک کامپیوتر ویندوز خود را مشخص کنید. در ویندوزدو نوع فرمت بندی برای درایو هارد دیسک به کار می رود: فرمت File Access Table (FAT) و NT File System (NTFS) .فرمت NTFS در مقایسه با فرمت FAT جدیدتر و پیشرفته تر می باشد.در ضمن برای دیدن اطلاعات مربوط به پارتیشن یک درایو کافیه از قسمت my computer روی درایو مورد نظر click راست کنید و بعد از ان properties رو انتخاب کنید.(اینا رو دیگه حتما خودتون میدونین!) 3. فضا های ذخیره سازی قطعه قطعه شده دیسک خود را پیوسته سازید.(منظور همون Defragment کردنه ها! پیش فرضش رو این گرفتیم که حداقل یه بار این کار و کردین،در غیر این صورت بقیه توضیحات رو بخونین و ضمنا از مسیرهای زیر می تونید بهش دسترسی داشته باشین: program/accessories/systemtools/diskcleanup mycomputer/clickondrive/file/properties/tools قبل از اجرای کلیه برنامه هایی که برای تغییر اندازه پارتیشن ها به کار می روند باید فضاهای قطعه قطعه شده ذخیره سازی در دیسک را به هم پیوند دهید.به مرور زمان،بیت ها و بایت های تشکیل دهنده پرونده های شما بر روی دیسک پراکنده می شوند.در صورتی که فضاهای ذخیره سازی به طور پراکنده در روی هارد دیسک شما بیش از اندازه انجام شده باشد تغییر اندازه پارتیشن ها نه تنها مشکل شما را حل نخواهد کرد بلکه خود باعث بروز مشکلات دیگر می شود.به هم پیوستن فضاهای ذخیره سازی شده یک پرونده که به صورت جداگانه بر روی دیسک قرار دارند باعث می شود تا پرونده به صورت یک بخش در روی درایو قرار داده شود.انجام این کار الزامی است، زیرا پراکندگی قسمت های مختلف یک پرونده بر روی دیسک ، منجر به کند شدن عملیات دیسکی می شود. گاهی ممکن است هارد دیسک از بخش های پراکنده چندانی استفاده نکرده باشد،در این صورت پیامی مبنی بر اینکه نیازی به اجرای این برنامه نیست از طرف سیستم دریافت خواهید کرد.                                    (اینجور مواقع دیگه باید بیخیال Defragment شین) 4. برای باز کردن جا جهت Linux در روی هارد دیسک خود در کنار ویندوز ( یا هر سیستم عامل دیگر) هارد دیسک خود را دوباره پارتیشن بندی کنید. نکته:پارتیشن بندی مجدد را می توانید به صورت Destructive یا Nondestructive انجام دهید.در روش Destructive همه چیز در روی هارد دیسک شما پاک شده و از ابتدا باید هر چیزی را روی ان نصب کنید.در روش دوم می توانید به کمک برنامه های سودمند ویندوز به طرزی پویا اندازه پارتیشن ها را تغییر داده و سپس از فضاهای باز شده به عنوان یک پارتیشن برای Linux استفاده کنید. برنامه (First Nondestructive Interactive Partition Splitting) FIPS _ Open Source برای پارتیشن بندی مجدد دیسک FAT کاربرد دارد. برای پارتیشن بندی مجدد دیسک های NTFS باید از برنامه های سودمند تجاری، مانند Partition Magic یا Nortion Ghost استفاده کنید.این دو برنامه هر دو در سیستم های FAT نیز قابل استفاده می باشند.(البته تو ی نرم افزار های مذکور فقط با Partition Magic اشناییم ممکن ِ گاهی حسابی ضد حال بزنه و هر چی رو کامپیوترتون ِ پاک کنه!البته این اتفاق خیلی به ندرت میفته،و در کل نرم افزار قدرتمندی ِ) و اما در مورد انواع نصب لینوکس: نصب لینوکس را میتوان به دو صورت گرافیکی یا متنی انجام داد.چنانچه در کار نصب، برنامه نصب، سخت افزارهای گرافیکی شما را به خوبی شناسایی کند، به طور خودکار نصب گرافیکی انجام خواهد شد.ونیز برای سهولت استفاده از ماوس از روش های گرافیکی استفاده می شود.شما میتوانید نصب مبتنی یر متن را در موارد زیر به کار برید:عدم تمایل به استفاده از ماوس. عدم توانایی سیستم نصب در یافتن کارت گرافیکی:البته به ندرت این اتفاق می افتد.به هر حال در صورت تمایل به نصب این سیستم عامل بر اساس متن به صورت دستی،می توان در مقابل علامت نشان دهنده انتظار کامپیوتر برای وارد کردن اطلاعات در مرحله راه اندازی (boot:prompt) کلمه text را تایپ کرد. نصب لینوکس (redhat & fedora) را می توان به یکی از چند روش زیر انجام داد: Server: در این نوع نصب، یک محیط سیستم عامل برای کامپیوتر هایی که خدماتی مانند میزبانی صفحات وب را انجام می دهندساخته می شود. Custom: در این نوع نصب حداقل نرم افزارهای پایه و برنامه های کاریردی و کمکی و خدمات ارائه می شود. Upgrade: در این نوع نصب، سیستم نصب شده فعلی با حفظ خصیصه های قبلی، کاربران ثبت نام شده و داده های موجود، به روز رسانی می شود. Personal Desktop: با انتخاب این گزینه، لینوکس مورد نضر بدون ازارهای نرم افزار توسعه نصب می شود. (البته بسیاری از برنامه ها و ویژگی های خاص سیستم عامل را می توانید به کار برید،ولی از بعضی از برنا مه های کاربردی نمی توانید در این نوع نصب استفاده کنید.) Workstation: در این نوع نصب یک محیط سیستم عامل برای کامپیوتر ها و کامپیوتر های دستی که برای استفاده شخصی از ایستگاههای کاری استفاده می کنند به وجود اورده می شود.این نسخه نصب شامل ابزارهای نرم افزار توسعه مورد نیاز برای اجرای برنامه های خاص کاربردی می باشد.تحت هر دو نوع نصب Workstation و Personal Desktop بسیاری از تصمیم گیری ها و عملیات مشکل مانند پارتیشن بندی هارد دیسک و انتخاب نرم افزار به طور خودکار انجام می گیرد.این نوع نصب شامل رابط گرافیکی GNOME و کلیه ابزارهایی است که یک کاربر متوسط کامپیوتر به انها نیاز دارد.در صورتی که به نرم افزاری نیاز پیدا کنید که برنامه نصب ان را ندارد می توانید پس از نصب سیستم عامل، برنامه را تهیه و ان را به سیستم اضافه کنید